تیپ شناسی شخصیتی اناگرام
در موارد معدودی مشاهده شده است که افراد دارای دو شخصیت جانبی هم وزن بوده اند، لیکن در اکثر قریب به اتفاق موارد، شخصیت هر فرد آمیزه ای از شخصیت اصلی و یک شخصیت جانبی حاکم است. مثلا دارندگان شخصیت اصلی نوع دوم که شخصیت جانبی نوع سوم را دارند، با دارندگان شخصیت نوع دوم که شخصیت جانبی آنها از نوع اول است، به طور قابل ملاحظه ای متفاوت هستند و می توانند کاملا از نظر طبقه بندی فرعی، شخصیتی متمایز باشند. به همین لحاظ به منظور درک بهتر موضوع در مورد شخصیت جانبی، به جای به کار بردن عنوان شخصیت جانبی حاکم، تنها از عنوان شخصیت جانبی استفاده می کنیم.البته قبل از تعیین شخصیت جانبی ابتدا باید شخصیت اصلی هر فرد مشخص شود. آزمون تعیین شخصیت ریزوهادسون علاوه بر تعیین شخصیت اصلی، شخصیت جانبی افراد را نیز مشخص می کند. با تمام این احوال، بهترین راه برای تعیین شخصیت جانبی، مطالعه شرح کامل خصوصیات هر دو شخصیت مجاور شخصیت اصلی در کتاب انواع شخصیت است تا براساس آن، شخصیتی را که بیشتر با خصوصیات فرد تشابه دارد به عنوان شخصیت جانبی در نظر گرفته شود.
تیپ شناسی شخصیتی اناگرام مقوله های ثابتی نیستند: این شخصیت ها تابع رشد و فرسایش روانی انسان هستند. اعداد مشخص شده روی دایره اینیاگرام به گونه ای به یکدیگر متصل شده اند که مسیرهای ثبات روانی( سلامتی و خودشکوفایی) و تزلزل روانی(بیماری روان و اختلال روانی) هر یک از انواع نه گانه شخصیت را مشخص می نمایند. به عبارت دیگر، اگر دارای ثبات روانی باشید و یا دچار تزلزل روانی گردید، از شخصیت اصلی خود به سوی سایر شخصیت های نه گانه گرایش پیدا می کنید.
مسیر تزلزل روانی هر یک از انواع شخصیت در امتداد شماره های ۱، ۴، ۲، ۸، ۵، ۷، ۱ قرار دارد. مفهوم این مسیر آن است که شخصیت هایی که در شرایط بیماری روان قرار دارند، در مسیر تعیین شده تزلزل روانی به برخی از خصوصیات شخصیت هایی که آنها نیز در شرایط متوسط روانی تا شرایط بیماری روان قرار دارند، گرایش پیدا می کنند
منبع: کتاب اینیاگرام دان ریزو با ترجمه آقایان صابری و شیخ الاسلامی